ذهن‌آگاهی مجموعه ای از مهارت‌های روانشناختی است که با معطوف کردن توجه به تجربه‌مان در لحظه‌ی حال زندگی را پربارتر می‌کنند. این مهارت‌ها اهداف متفاوتی دارند:
- مهارت‌های تمرکز به شما کمک می‌کنند توجهتان را بر روی فعالیتی که می‌کنید متمرکز کنید و به طور کامل با آن در ارتباط باشید.
- مهارت‌های جدا شدن کمک می‌کنند از افکار غیر مفید جدا بشوید و از آنها فاصله بگیرید.
- مهارت‌های پذیرش یا فضا دادن کمک می‌کنند فضایی برای احساسات ناخوشایندتان باز کنید و به آنها اجازه‌ی حضور بدهید و بگذارید از شما گذر کنند.
- مهارت‌های لذت بردن به شما کمک می‌کنند از تجربیات خوشایند لذت ببرید، قدردان آنها باشید، و رضایت خود را از این فعالیت‌های لذت‌بخش افزایش دهید.
آنچه در تمام این مهارت‌ها مشترک است، توجه کردن با پذیرش، کنجکاوی، و انعطاف‌پذیری است. انعطاف‌پذیری به این معناست که می‌توانیم توجهمان را به جایی که برایمان مفیدتر است هدایت کنیم.
این تجربه می‌تواند درونی باشد مثل افکار و احساساتمان، یا تجربه‌ی ما از دنیای بیرون از طریق حواس پنجگانه‌مان. ممکن است توجهمان را روی یک موضوع متمرکز کنیم یا آن را به محدوده‌ی وسیع‌تری معطوف کنیم، یا به طور کلی جهت توجهمان را تغییر دهیم. در هر حال، این توجه همراه با پذیرش (بدون قضاوت کردن و همراه با شفقت)، کنجکاوی و انعطاف‌پذیری (بدون بیزاری از تجربیات بد یا چسبندگی به تجربیات خوب) است.
حالا که تعریفی برای ذهن‌آگاهی داریم، ببینیم ذهن‌آگاهی چه تفاوتی با مدیتیشن دارد.
روش‌های مختلفی برای مدیتیشن وجود دارد، مثل ذهن‌آگاهی، تکرار مانترا، تصویرپردازی، مراقبه، یوگا، رقص سماع، و …
مدیتیشن ذهن‌آگاهی تنها یکی از راه‌های پرورش ذهن‌آگاهی است.
در مدیتیشن ذهن‌آگاهی یا “تمرین رسمی” زمان مشخصی را در نظر می‌گیریم و بدون انجام کار دیگری، توجهمان را عامدانه بر روی لحظه‌ی حال متمرکز می‌کنیم.
در”تمرین غیررسمی” سعی می‌کنیم در تمام کارهایی که در طول روز انجام می‌دهیم حضور کامل در لحظه‌ی حال داشته باشیم.